Σημαντικός αριθμός ανθρώπων έχει προσβληθεί ή ακόμα και έχει χάσει τη ζωή του από τον διεισδυτικό στρεπτόκοκκο (iGAS) στην Ελλάδα, εξαιτίας πανευρωπαϊκής έξαρσης που επηρεάζει και τη χώρα μας.
Σύμφωνα με στοιχεία του ΕΟΔΥ τα οποία έχει στη διάθεσή του το iatropedia.gr, η κεραυνοβόλος μορφή του στρεπτόκοκκου, δηλαδή, ο διεισδυτικός στρεπτόκοκκος τύπου Α (iGAS) έχει οδηγήσει 21 ανθρώπους στον θάνατο μέσα στον τελευταίο χρόνο.
Αναλυτικότερα, 87 άνθρωποι την Ελλάδα έχουν προσβληθεί μέσα σε ένα χρόνο και συγκεκριμένα, από 01.01.2023 έως και 04.01.2024. Οι 39 από αυτούς είναι ενήλικες και τα 48 παιδιά, τα περισσότερα κάτω των 10 ετών.
Σύμφωνα με τα ίδια στοιχεία, κατά το ίδιο διάστημα τα θανατηφόρα περιστατικά ήταν 21 συνολικά, εκ των οποίων 9 παιδιά και 12 ενήλικες.
Τελευταίος θάνατος, που όμως δεν έχει προσμετρηθεί στην προηγούμενη καταμέτρηση, είναι αυτός του 4χρονου παιδιού από τη Θάσο, το οποίο κατέληξε στο Ιπποκράτειο Νοσοκομείο μέσα σε ελάχιστα 24ωρα.
Όπως αποδείχθηκε είχε προβληθεί από στρεπτόκοκκο και αναπνευστικό συγκυτιακό ιό (RSV).
Αύξηση στα νοσήματα που σχετίζονται με τον φάρυγγα – 20 κρούσματα μηνιγγίτιδας σε ένα χρόνο
Οι υγειονομικές αρχές βρίσκονται σε μέγιστη ετοιμότητα εδώ και μήνες. Η επιστημονική ομάδα του ΕΟΔΥ, έχει ανιχνεύσει το συγκεκριμένο στέλεχος του στρεπτόκοκκου που κυκλοφορεί στην Ελλάδα, ενώ το νόσημα καταγράφεται πλέον συστηματικά και υπάρχει εβδομαδιαίο report.
Μάλιστα σύμφωνα με τις ίδιες πηγές του ΕΟΔΥ, αποστέλλονται επανειλημμένα αναλυτικές οδηγίες στους γιατρούς για την έγκαιρη διάγνωση του νοσήματος, ώστε να χορηγούνται αμέσως αντιβιοτικά, που όμως δεν μπορούν να αναστείλουν την κεραυνοβόλο μορφή της νόσου σε όλες τις περιπτώσεις.
Έξαρση των νοσημάτων που σχετίζονται με τον ρινοφάρυγγα, σύμφωνα με τους ειδικούς, παρατηρούνται συνήθως μετά από έξαρση των ιογενών λοιμώξεων, διότι διαταράσσεται η εντερική χλωρίδα, ή αλλιώς το μικροβίωμα.
Για τους ίδιους λόγους, το τελευταίο διάστημα έχει παρατηρηθεί και αύξηση της μηνιγγίτιδας.
Συγκεκριμένα, ενώ τα τελευταία χρόνια τα κρούσματα μηνιγγίτιδας δεν ξεπερνούσαν τα 5 ετησίως, τον τελευταίο χρόνο καταγράφεται τετραπλασιασμός της επίπτωσης της νόσου, δηλαδή 20 κρούσματα πανελλαδικά, σύμφωνα με στοιχεία του ΕΟΔΥ.
Η πλειοψηφία των κρουσμάτων του στρεπτόκοκκου, ωστόσο, είναι ιάσιμη εφόσον χορηγηθούν άμεσα και έγκαιρα αντιβιοτικά. Σε αντίθετη περίπτωση παράγεται τοξίνη, η οποία κυκλοφορεί στο αίμα και οδηγεί σε σηψαιμικό σοκ και σηπτική καταπληξία. Μια μη αναστρέψιμη κατάσταση, δηλαδή, που επιφέρει τον θάνατο.
Σε κεραυνοβόλες μορφές, όπως αυτή από την οποία κατέληξε τα ξημερώματα της Δευτέρας 08.01.2024 το 4χρονο αγοράκι από τη Θάσο, αλλά και ο 8χρονος που έχασε τη μάχη για τη ζωή στις 20 Δεκεμβρίου στο Νοσοκομείο «Αγλαΐα Κυριακού», ακόμη και η έγκαιρη χορήγηση αντιβιοτικών μπορεί να αποδειχθεί μη αποτελεσματική.
Γι’ αυτό η ευαισθητοποίηση των γιατρών είναι απαραίτητη. Για την πρόληψη του στρεπτόκοκκου τύπου Α δεν υπάρχει εμβόλιο. Έτσι στους γιατρούς συνιστάται μεγαλύτερη αξιοποίηση του διαγνωστικού strep test.
Το step test όταν γίνεται από έμπειρο επαγγελματία υγείας (καθώς είναι μια απαιτητική διαγνωστική διαδικασία και όχι τόσο απλή όσο είναι το self test για τη διάγνωση της COVID-19), μπορεί να βοηθήσει στη στοχευμένη χορήγηση αντιβιοτικών. Η αλόγιστη χορήγηση αντιβιοτικών σε κάθε ένδειξη φαρυγγίτιδας δεν αποτελεί λύση, λένε οι γιατροί, αλλά ενδεχομένως επιφέρει μεγαλύτερο πρόβλημα γιατί οδηγεί στην ανθεκτικότητα των παθογόνων αυτών.
Οι γονείς από την άλλη, θα πρέπει να ζητούν έγκαιρα τη γνώμη του ειδικού, όταν το παιδί τους παρουσιάζει έντονα συμπτώματα με πονόλαιμο και υψηλό πυρετό.
Είναι ο στρεπτόκοκκος Α η νέα μηνιγγίτιδα;
Μιλώντας πρόσφατα στο iatropedia.gr, o Καθηγητής Παιδιατρικής και Εντατικολόγος Τάσος Χατζής, διευθυντής της ΜΕΘ Παίδων “Αγία Σοφία” επί σειρά δεκαετιών, τονίζει πως η τελευταία έξαρση του στρεπτόκοκκου (iGAS) του ξυπνά οδυνηρές μνήμες από παλαιότερες εποχές:
“Αυτή η ιστορία μου τώρα με τον στρεπτόκοκκο μου θυμίζει τις φοβερές μηνιγγίτιδες προ 20ετίας με τον μηνιγγιτιδόκοκκο C πριν βρεθεί το εμβόλιο, όπου πραγματικά ήταν τόσο ραγδαία η εξέλιξη των περιστατικών. Και το παράδοξο ήταν ότι μπορούσες να έχεις στην ίδια οικογένεια ένα παιδάκι το οποίο κόλλησε και κατέληξε μέσα σε λίγες ώρες και να έχεις επίσης, ένα ή δύο ή τρία άλλα παιδιά στο ίδιο σπίτι, τα οποία ούτε καν κόλλησαν. Ή ήταν φορείς. Αυτό παραμένει ένα μυστήριο, πως κάποιοι οργανισμοί είναι τόσο ευάλωτοι”, σημειώνει ο γιατρός.
Τι να προσέξουν οι γονείς
Οι γονείς θα πρέπει να μην αφήνονται στις δικές τους εκτιμήσεις και να ζητούν έγκαιρα την γνώμη του παιδίατρου τους. Επίσης, δεν θα πρέπει να κάνουν μόνοι τους strep test στο παιδί τους, καθώς είναι ένα τεστ υψηλής ευαισθησίας που πρέπει να το χειρίζεται επαγγελματίας υγείας ώστε να μην προκύπτουν ψευδώς αρνητικά αποτελέσματα.
Δείτε βασικές πληροφορίες που δημοσιεύει ο ΕΟΔΥ και αφορούν στο παθογόνο και τη μετάδοσή του, καθώς και τα μέτρα προφύλαξης για τον πληθυσμό.
Τι είναι ο στρεπτόκοκκος της ομάδας Α και ο διεισδυτικός στρεπτόκοκκος
Ο στρεπτόκοκκος της ομάδας Α (GAS) είναι ένα κοινό βακτήριο, που φέρουμε πολλοί στο λαιμό και στο δέρμα μας το βακτήριο χωρίς να εμφανίζουμε συμπτώματα λοίμωξης. Ωστόσο, σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να προκαλέσει λοίμωξη, ήπια ή και πιο σοβαρή.
Οι σοβαρές λοιμώξεις που συνδέονται με το GAS προέρχονται από το διεισδυτικό στρεπτόκοκκο της ομάδας Α (iGAS) . Αυτές οι λοιμώξεις προκαλούνται όταν τα βακτήρια μεταφερθούν σε μέρη του σώματος όπου κανονικά δεν ανιχνεύονται, όπως στους πνεύμονες ή αλλού μέσω της κυκλοφορίας του αίματος.
Πώς μεταδίδεται ο στρεπτόκοκκος της ομάδας Α;
Ο στρεπτόκοκκος της ομάδας Α μεταδίδεται μέσω στενής επαφής με ένα μολυσμένο άτομο μέσω του βήχα και του φτερνίσματος ή από μια πληγή. Κάποιοι άνθρωποι είναι πιθανό να φέρουν τα βακτήρια χωρίς να αισθάνονται αδιαθεσία ή να παρουσιάζουν συμπτώματα κάποιας λοίμωξης και παράλληλα να μπορούν να τα μεταδώσουν. Ο κίνδυνος εξάπλωσης είναι πολύ μεγαλύτερος όταν ένα άτομο έχει συμπτώματα.
Ο στρεπτόκοκκος της ομάδας Α προκαλεί λοιμώξεις στο δέρμα, τους μαλακούς ιστούς και την αναπνευστική οδό. Είναι υπεύθυνος για λοιμώξεις όπως αμυγδαλίτιδα, φαρυγγίτιδα, οστρακιά και μολυσματικό κηρίο μεταξύ άλλων.
Οι λοιμώξεις αυτές σπάνια είναι σοβαρές και τα συμπτώματα υποχωρούν με τη λήψη φαρμακευτικής αγωγής
Τι είναι η λοίμωξη από στρεπτόκοκκο ομάδας Α;
Οι πιο σοβαρές λοιμώξεις που συνδέονται με το στρεπτόκοκκο της ομάδας Α προέρχονται από το διεισδυτικό στρεπτόκοκκο ομάδας Α, (iGAS). Αυτό μπορεί να συμβεί όταν ένα άτομο έχει ανοιχτά τραύματα που επιτρέπουν στα βακτήρια να εισέλθουν στον ιστό, από βλάβες στην αναπνευστική οδό μετά από ιογενές νόσημα ή σε άτομο που έχει μειωμένη ανοσία σε κάποια λοίμωξη λόγω υποκείμενου νοσήματος ή φαρμακευτικής αγωγής.
Τι συμβαίνει με την αύξηση των κρουσμάτων στα παιδιά στο Ηνωμένο Βασίλειο και άλλες χώρες της ΕΕ;
Δεν έχει έως τώρα αποσαφηνιστεί ο λόγος για τον οποίο παρατηρούνται υψηλότερα από τα συνηθισμένα ποσοστά αυτών των λοιμώξεων. Υπάρχει ένας πιθανός συνδυασμός παραγόντων, συμπεριλαμβανομένου του αυξημένου συγχρωτισμού σε σύγκριση με τα προηγούμενα χρόνια, καθώς και της αύξησης που παρατηρείται στις λοιμώξεις του αναπνευστικού συστήματος.
Τι πρέπει να προσέχουν οι γονείς;
Οι λοιμώξεις από στρεπτόκοκκο προκαλούν διάφορα συμπτώματα όπως πονόλαιμο, πυρετό, ρίγη και μυϊκούς πόνους. Εάν το παιδί σας εμφανίζει αδιαθεσία, θα πρέπει να επικοινωνήσετε με τον γιατρό σας, όταν:
Τα συμπτώματα του παιδιού δεν παρουσιάζουν βελτίωση
-Το παιδί σας τρώει λιγότερο από το κανονικό
-Το παιδί σας παρουσιάζει σημάδια αφυδάτωσης
-Το μωρό σας είναι κάτω των 3 μηνών και έχει θερμοκρασία 38℃ ή είναι μεγαλύτερο από 3 μηνών και έχει θερμοκρασία 39 ℃ ή υψηλότερη
-Το παιδί σας φαίνεται πολύ κουρασμένο ή ευερέθιστο
Η καλή υγιεινή των χεριών και η τήρηση των μέτρων ατομικής προστασίας είναι σημαντική για να σταματήσει η εξάπλωση του παθογόνου. Μαθαίνοντας στο παιδί σας πώς να πλένει σωστά τα χέρια του με σαπούνι και ζεστό νερό για 20 τουλάχιστον δευτερόλεπτα, να χρησιμοποιεί χαρτομάντιλο για τον βήχα και το φτάρνισμα και να μένει μακριά από τους άλλους όταν αισθάνεται αδιαθεσία, μειώνετε τον κίνδυνο μετάδοσης και νόσησης από λοιμώξεις.
Της Γιάννας Σουλάκη/iatropedia.gr